ЧҮПЛЕКЛӘР БӘЛАСЕ: Чүпләрне сортларга бүлергә кирәк!

Районыбызда чүплекләрне тәртипкә салу нисбәтеннән инде 2015 елда ук эшчәнлек башланган иде. Район башлыгы урынбасары Илфак Бариев белән әңгәмәбез шул хакта.

- Әйләнә-тирәбезнең хәлен яхшырту, санкцияләнмәгән чүплекләрне бетерү буенча соңгы 3 елда күп эшләр башкарылды. Иң элек чүп җыю оештырылды. Халыкның көнкүреш калдыкларын "Мехуборка" оешмасы график нигезендә җыя. Шул ук вакытта параллель рәвештә авыл чүплекләрен бетерү буенча эш алып бардык. 87 авылда 150гә якын чүплек бар иде, шуларның 7се генә калды, сентябрь урталарына без барлык чүплекләрне бетерү бурычы куйдык. Бу эштә подрядчылар зур хезмәт күрсәттеләр: "ИТК", "Азгуна", "Актаныш юллары", шәхси эшмәкәрләр республикада урнашкан бәяләрдән түбәнрәк бәягә зур хезмәтләрен куйдылар һәм куялар.

- Чүплеге беткән авыл халкы үзенең зур габаритлы чүпләрен, иске каралты-кура сүткән калдыкларын күрше авылларның бетмәгән чүплекләренә илтә иде. Инде алга таба аларны техника табып, каты көнкүреш калдыклары полигонына төшерүне оештырырга кирәк булачак. Кеше үз гомерендә бер генә тапкыр йорт сүтә, мунча сүтә. Ремонтны да ел саен ясап тормыйлар. Шуңа, күпмедер чыгым булса да, мондый чүпләрне полигонга төшерү зарур, табигатебезне пычратып, урманга, төрле ерымнарга түгү катгый тыела. Без моны даими тикшереп торабыз, штрафлар салу чарасызлыктан килеп чыга. Мондый күңелсезлекләр булмасын иде.

- Экологияне яхшырту ягыннан алда торган бурычларның тагын берсе - хуҗалыклар, фермерларның тиреслекләре буенча тәртип урнаштыру. Безнең кайбер хуҗалыкларда авыл кешеләренә, әгәр тиресе чиста тирес кенә булса, хуҗалык фермасыныкына кушарга рөхсәт итәләр. Әмма бар җирдә дә түгел. Шуңа алга таба алар өчен махсус урыннар булдырып, койма белән әйләндереп алып, Россельхознадзор таләпләренә туры китереп, тиреслекләр эшләнә.

- Полигонда чүпләрнең күпмедер өлешен аералар: пластмасса, агач, резинаны, башка калдыкларны утильләштереп, кысып, пресслап, күмәләр. Әмма киләчәккә әле районда сортларга аеру линиясе булдыру каралмаган. Алабуга шәһәре тирәсендә зур завод төзергә ниятләнә. Якын-тирә районнардан чүп шунда ташылыр, монда ул чүпне ныклап сортларга аеру һәм тирән эшкәртү башкарылыр дип көтелә. Планда, шулай ук, люминесцентлы лампалар, батареялар, составында терекөмеш булган лампалар җыю каралган. Эшлисе эшләр күп.

- Илдәге бик күп агулану очраклары, күп кенә киң таралган чирләр эчә торган суның сыйфаты начар булганга, дигән нәтиҗә ясалды. Шуңа күрә эчә торган су чыганакларын лицензияләү бурычы куелды, ул Президент контролендә тора. Без аны быел башлап җибәрдек, 2017 ел ахырына бар эчә торган су чыганаклары лицензияләнгән булырга тиеш. Документлаштырудан тыш, бик күп эшләр башкаруны күздә тота ул: һәр эчә торган су чыганагы койма белән әйләндереп алынган, яңгыр-кар сулары да, мал-хайваннар да кермәслек итеп ныгытылган, будка куелган, анда су чыганагының исеме язылган булырга тиеш. Җирлек халкын тәэмин итә торган суның анализлары алынып, сыйфаты начар булганнары урынына яңа чыганаклар булдырып, су трассаларын, башняларны дезинфекцияләп тоту өчен бу чыганаклар лицензияләнгән оешмага тапшырыла. Бүгенге көндә безнең 9 авыл җирлегендә лицензияле оешма эшли. Алар карамагында барлык шушы эшләр - янып чыккан насос, трассада тишелгән торба, саклау зоналарының сакланышы, су анализлары, аларны дезинфекцияләү, су трассасына чит элементлар керү урыннарын алмаштыру, кешеләрнең өйләренә су кертү һ.б. Документлаштыру белән бүгенге көндә Казаннан Экологик теркәү үзәге шөгыльләнә.