Әй, язмыш, язмыш: Әнкәй-бәгърем, эчмә инде!
Гүзәл затка хәмер аеруча зарарлы.Хатын-кызлар арасында эчкечелек зур тизлек белән тарала. 2021 елда ул, аннан алдагысы белән чагыштырганда, 7 процентка арткан. Бу күрсәткечтә табибка мөрәҗәгать итмәгән, яшереп эчкәннәр исәпкә алынмаган, билгеле.Ә гүзәл затларның бу сырхавы, гадәттә, чит күзләрдән яшеренгән була.
Редакциягә килгән хат юлларыннан: “Миңа беренче рюмканы ирем бирде. Аны бик чирканып кына эчеп куйдым. Икенчесен сузды, анысын яртылаш кына эчә алдым. Бу вакытта миңа 25 яшь иде.
Илгә “кризис” дигән афәт ябырылгач, ул эчүгә сабышты. Кибеттә генә түгел, урамдагы киоскларда да аракы саталар. Икмәккә акча булмаса да, аракыга табыла. Иргә азрак калсын, эшкә баралсын, махмырдан җәфаланмасын дип, үзем дә ярыйсы гына эчә башладым. Бер-ничә елдан аракы сазлыгында идем инде. Бу хәлне башкалардан яшереп маташтым, яшерә алмый башлагач, гарьләнеп яшәлде. Якынна-рыңны утка салуыңны белү аеруча кыен.
Ниһаять, котылдым аракы сөременнән. Кара болыт арасыннан кояш чыктымыни! Иртән уянганда баш авыртамы, юкмы, дип күз ачарга куркасы юк – торасың да эшкә йөгерәсең. Транспортта авыз капламыйсың, хезмәттәшләрең белән курыкмыйча исәнләшәсең. Кичтән җитәр-җитмәс акчаңа икмәк-сөт янына “ярты” кыстырасы юк. Өйдәгеләргә кичке ашны ни җитте генә әзерләмисең, төрләндерәсең, уйлап чыгарасың. Атнасына бер юылган идән, төсләре тоныкланган савыт-саба, тастымаллар күзгә күренеп чистарды, иртәгә киеләсе киемнәр кичтән үк әзерләнеп куела башлады. Болары көнкүрештәге “яңалыклар”. Ә күңел халәте?! Дөнья шулкадәр матур, син шундый көчле, акыллы, шат күңелле! Аракысыз да табыннарда утырырга, күңел ачарга була икән. Баштарак сәерсенеп карасалар да, барысы да тиз күнегә, кыстамый башлыйлар. Эчкән чакта әйләнә-тирәдә гел салмыш кешеләр иде, хәзер алар сирәгәйгәннән-сирәгәя. Күпләр сиңа ияреп кенә эчкән икән, хәзер алар да аек. Кайчандыр тешен кысып кына түзгән балалар белән сөйләшеп сүз бетми, эчмә, әни, дип җанны телгәләүче юк...
Ә күпме акча янга кала?! Юк, иптәшләр, аек тормышымны башкага алмаштырасым юк!
Хат авторы хатын-кызлар өчен алкоголизм – бетмәс чир дигәнне инкарь итә. Аның фикеренчә, хатын-кызга эчкечелектән котылу, ир-атлар белән чагыштырганда, җиңелрәк тә түгелме икән әле. Чөнки аңарда мотивация, этәргеч көчлерәк, ул – Ана. Балаңның: “Әнкәй-бәгърем, эчмә инде”, – дип өзгәләнгәнен күрмәс өчен әллә ниләр эшләрсең! Аннары, кайсы хатын-кызның аракыдан күгелҗем төскә кергән битле, сүнгән карашлы буласы килсен – матур буласы килә аның! Хат авторының тормыш тәҗрибәсе хәмергә үрелгән кулларны туктата алса, без шат булыр идек.
Белгечләр фикеренчә, хатыннарда да, ирләрдә дә алкоголизмның сәбәпләре күптөрле: үзеңә ышанмау, курку, уңышсызлыкка очрау, кешеләр белән мөгамәлә кора белмәү. Ә хәмер чикләрне юа. Кешенең дөрес итеп ял итә белмәве дә сәрхүшлеккә китерергә мөмкин. Бары тик спиртлы эчемлек-ләр эчеп кенә ял итә алам дип уйлау – зур ялгышлык.
Якыннарыгыз хәмер белән дуслаша икән:
Иң элек аның белән утырып сөйләшегез. Максат әрләп акылга утырту түгел, ә аны аңларга тырышу булсын. Сөйләшү барышында эчә башлау сәбәпләре ачыкланырга мөмкин.
Әгәр дә сөйләшү барып чыкмаса, аның өчен абруйлы булган кеше белән сөйләш-тереп карагыз. Һәркемнең хөрмәт иткән кешесе булмый калмый.
Алкоголизм – авыру. Психика бозылуның бер төре. Яман шешне өйдә дәвалап булмаган кебек, эчкечене дә белгечләргә күренмичә аякка бастырып булмый. Авыру белән психолог, наркологка бару мөһим. Үзе кебек үк авырулардан торган төркем белән бергә терапия алу дәвалануда уңай нәтиҗәләр бирә. Төркемдәшләр бер-берсенә теләктәшлек белдереп, дәвалану курсын яхшырта гына. Әгәр дә белгечкә барырга теләми икән, ультиматум куегыз. Бу – авыруны сагайтачак.
Әлбәттә, авыруның ихтыяр көче булуы – мөһим компонент.
Спорт йә иҗат белән шөгыльләнә башлау дәвалануда ярдәм итә. Җанга якын хобби табып, алкогольне онытып торырга мөмкин. Аннан соң иҗади күзаллау эчәсе килү теләге тудыра торган сигналларны баса. Бу – белгечләр тарафыннан расланган факт.
Әлбәттә, аралашу мохитен үзгәртү. Шешәдәшләр белән аралашуны туктату, чөнки алар кабат упкынга өстерәячәк.
Дәвалану узганнан соң, авыру кабат шешәгә үрелергә мөмкин. Моңа әзер булырга һәм фаҗига ясамаска кирәк. Авыру белән кабат эшли башлау зарур. Онытмыйк: алкоголизм – хроник чир. Авыруга кадәр барып җитмәвең хәерле...
Следите за самым важным и интересным в Telegram-каналеТатмедиа
Нет комментариев